Τι είναι ο ομοιοπολικός δεσμός;
Ένας ομοιοπολικός δεσμός είναι μια δύναμη που ενώνει δύο άτομα μη μεταλλικών στοιχείων για να σχηματίσει ένα μόριο. Το θεμελιώδες πράγμα σε αυτήν την ένωση είναι το γεγονός ότι τα άτομα μοιράζονται ζεύγη ηλεκτρονίων από το πιο επιφανειακό τους στρώμα (που ονομάζεται στρώμα σθένους) για να επιτύχουν τη σταθερότητα του μορίου που έχει σχηματιστεί με τον δεσμό.
Η τάση των στοιχείων να επιτυγχάνουν μια σταθερή διαμόρφωση είναι γνωστή ως οκταδικός κανόνας και είναι θεμελιώδους σημασίας για το σχηματισμό ομοιοπολικών δεσμών και άλλων τύπων χημικών δεσμών (όπως οι ιοντικοί).
Ανάλογα με την ικανότητα των ατόμων να προσελκύουν ηλεκτρόνια, οι ομοιοπολικοί δεσμοί μπορεί να είναι πολικοί ή μη πολικοί. Μπορούν επίσης να είναι μονές, διπλές ή τριπλές, ανάλογα με το πόσα ηλεκτρόνια μοιράζονται.
Χαρακτηριστικά των ομοιοπολικών δεσμών
- Οι ομοιοπολικοί δεσμοί είναι πιο σταθεροί όταν είναι μη πολικοί, δηλαδή όταν η ηλεκτροπαραγωγικότητα των ατόμων είναι παρόμοια.
- Σχηματίζονται μόνο μεταξύ μη μεταλλικών στοιχείων (οξυγόνο (Ο), υδρογόνο (Η), άζωτο (Ν) κ.λπ.
- Τα ηλεκτρόνια μοιράζονται πάντα σε ζεύγη, είτε σε μονό, διπλούς (τέσσερα ηλεκτρόνια) ή τριπλούς (έξι ηλεκτρόνια) δεσμούς.
Τύποι ομοιοπολικών δεσμών
Οι ομοιοπολικοί δεσμοί ταξινομούνται με βάση την ηλεκτροαρνητικότητα των ατόμων δεσμού και τον αριθμό των ηλεκτρονίων που μοιράζονται μεταξύ τους.
Πολικός ομοιοπολικός δεσμός
Ένα μόριο αποτελείται από περισσότερα από ένα άτομα. Όταν υπάρχει ένα άτομο που προσελκύει ηλεκτρόνια με μεγαλύτερη ένταση, δημιουργείται μεγαλύτερη συγκέντρωση ηλεκτρονίων σε αυτό το τμήμα του μορίου. Αυτό το φαινόμενο ονομάζεται πολικότητα.
Το τμήμα του μορίου όπου τα ηλεκτρόνια συμπυκνώνονται έχει μερικό αρνητικό φορτίο, ενώ η άλλη περιοχή του μορίου έχει μερικό θετικό φορτίο.
Για αυτόν τον λόγο, αυτός ο τύπος δεσμού ονομάζεται "πολικός", επειδή υπάρχει μια άνιση πόλωση ή κατανομή των ηλεκτρονίων που απαρτίζουν το μόριο.
Σε ένα μόριο νερού (Η2O), το άτομο οξυγόνου είναι αυτό με την υψηλότερη πολικότητα, και γι 'αυτό προσελκύει ηλεκτρόνια από υδρογόνο.
Μη πολικός ομοιοπολικός δεσμός
Εμφανίζεται όταν ζευγάρια ηλεκτρονίων μοιράζονται μεταξύ ατόμων που έχουν την ίδια ή πολύ παρόμοια ηλεκτροαναρτητικότητα. Αυτό ευνοεί μια δίκαιη κατανομή των ηλεκτρονίων.
Το μόριο υδρογόνου (Η), αποτελούμενο από δύο άτομα υδρογόνου, είναι ένα παράδειγμα μη πολικού ομοιοπολικού δεσμού.
Βασικός ή συντεταγμένος ομοιοπολικός δεσμός
Αυτός ο τύπος δεσμού λαμβάνει αυτό το όνομα αφού μόνο ένα από τα άτομα του δεσμού συνεισφέρει τα ηλεκτρόνια του. Αυτό το άτομο ονομάζεται γνήσιο και το άτομο που δέχεται τα ηλεκτρόνια ονομάζεται άτομο υποδοχέα. Γραφικά, αναγνωρίζεται από ένα βέλος.
Στο μόριο ιόντων υδρογόνου ή ιόντων υδρονίου (Η3O) ⁺, το οξυγόνο συνεισφέρει ένα ζεύγος ηλεκτρονίων στο ιόν υδρογόνου (πρωτόνιο).
Απλός ομοιοπολικός δεσμός
Εμφανίζεται όταν κάθε άτομο μοιράζεται ένα ηλεκτρόνιο για να ολοκληρώσει το ζεύγος ηλεκτρονίων στο δεσμό.
Ένα μόριο χλωρίου (Cl2σχηματίζεται όταν τα άτομα μοιράζονται ένα ηλεκτρόνιο για να συμπληρώσουν 8 ηλεκτρόνια στο κέλυφος σθένους τους το καθένα.
Διπλός ομοιοπολικός δεσμός
Διπλοί δεσμοί δημιουργούνται όταν δύο ζεύγη ηλεκτρονίων μοιράζονται μεταξύ δύο ατόμων, για συνολικά τέσσερα κοινόχρηστα ηλεκτρόνια.
Ένα παράδειγμα είναι το διοξείδιο του άνθρακα (CO2), των οποίων τα άτομα οξυγόνου μοιράζονται ένα ζευγάρι ηλεκτρονίων το καθένα με το άτομο άνθρακα.
Τριπλός ομοιοπολικός δεσμός
Όταν τα άτομα μοιράζονται έξι ηλεκτρόνια (τρία ζεύγη), δημιουργείται τριπλός δεσμός.
Ένα παράδειγμα είναι το μόριο αζώτου (Ν2), των οποίων τα άτομα μοιράζονται τρία ζεύγη ηλεκτρονίων.
Ο κανόνας οκτάδας σε ομοιοπολικούς δεσμούς
Ο κανόνας οκτάδας είναι γνωστός ως η τάση που παρατηρείται σε ορισμένα στοιχεία του περιοδικού πίνακα για την επίτευξη σταθερής διαμόρφωσης.
Στην πραγματικότητα, τα πιο σταθερά άτομα στον περιοδικό πίνακα είναι ευγενή αέρια όπως αργό (Ar) ή νέον (Ne), τα οποία έχουν 8 ηλεκτρόνια στο κέλυφος σθένους τους.
Άλλα άτομα προσπαθούν να επιτύχουν ευγενή σταθερότητα αερίου αντιδρώντας με άλλα άτομα με τα οποία μπορούν να μοιράζονται ηλεκτρόνια έως και 8.
Ένα παράδειγμα είναι το μόριο χλωρίου (Cl), το οποίο αποτελείται από δύο άτομα. Κάθε ένα από αυτά έχει 7 ηλεκτρόνια, έτσι κάθε άτομο μοιράζεται ένα ηλεκτρόνιο έτσι ώστε το άλλο να μπορεί να φτάσει τα 8 ηλεκτρόνια.
Ο κανόνας οκτάδας έχει εξαιρέσεις, καθώς τα μόρια του βηρυλλίου (Be) και του βορίου (B) δεν ικανοποιούνται.
Η σημασία του κανόνα οκτάδας είναι ότι γνωρίζοντας την τάση των ατόμων για δομή, μπορείτε να προβλέψετε πώς θα συμπεριφέρονται όταν συνδυάζονται με άλλα στοιχεία.
Αυτός ο κανόνας ανακαλύφθηκε από τον φυσικοχημικό Gilbert Newton Lewis το 1916.
Μπορεί να σας ενδιαφέρει να διαβάσετε:
- Ιοντικός δεσμός
- Ηλεκτρόνιο
- Ατομική τροχιακή
- Περιοδικός Πίνακας
- ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ
