Τι είναι η ταξινόμηση:
Η ταξινομία είναι η επιστήμη που μελετά τις αρχές, τις μεθόδους και τους σκοπούς της ταξινόμησης. Αυτός ο όρος χρησιμοποιείται ειδικά στη βιολογία για να αναφέρεται σε μια ομαλή και ιεραρχική ταξινόμηση των ζωντανών όντων και στην εκπαίδευση για την παραγγελία και το σχεδιασμό μαθησιακών στόχων.
Αυτή η λέξη σχηματίζεται με τους ελληνικούς όρουςταξί, «Παραγγελία») και νομός (νομos, «κανόνας», «κανόνας»).
Ταξινόμηση στη θεωρία της μάθησης
Στη θεωρία της μάθησης, η ταξινόμηση χρησιμοποιείται για την ταξινόμηση των εκπαιδευτικών στόχων για τον αποτελεσματικότερο σχεδιασμό και αξιολόγηση των στόχων που καθορίζονται σε ένα πρόγραμμα σπουδών. Η ευρύτερα χρησιμοποιούμενη ταξινόμηση των εκπαιδευτικών στόχων είναι αυτή που προτείνει ο αμερικανικός ψυχοπαραγκός Benjamin Bloom (1913-1999) γνωστός ως ταξονομία του Bloom
Η ταξινόμηση του Bloom
Η ταξονομία του Bloom ή απλά η ταξινόμηση των εκπαιδευτικών στόχων είναι μια ταξινόμηση των στόχων μιας εκπαιδευτικής δράσης και χρησιμεύει ως αφετηρία για το σχεδιασμό των μαθησιακών στόχων. Ονομάστηκε από τον εκπαιδευτικό ψυχολόγο Benjamin Bloom (1913-1999).
Οι στόχοι ταξινομούνται σύμφωνα με τη διάσταση στην οποία αντιστοιχούν, χωρίζοντας σε:
- Γνωστικός τομέας: 6 επίπεδα διακρίνονται, είναι γνώση, κατανόηση, εφαρμογή, ανάλυση, σύνθεση και αξιολόγηση.
- Σχετικός τομέας: λαμβάνονται υπόψη τα επίπεδα λήψης, απόκρισης, αξιολόγησης, οργάνωσης και χαρακτηρισμού.
- Ψυχοκινητικός τομέας: καθορίζονται τα επίπεδα αντίληψης, διάθεσης, μηχανισμού, σύνθετης απόκρισης, προσαρμογής και δημιουργίας.
Υπό αυτήν την έννοια, τα ρήματα χρησιμοποιούνται για να βοηθήσουν στο σχεδιασμό εκπαιδευτικών στόχων σύμφωνα με τον τομέα και το επίπεδο που θα καθοριστεί.
Για αυτό, τα ρήματα για τους στόχους που χρησιμοποιούνται στον γνωστικό τομέα, για παράδειγμα, μπορούν να είναι: γνωρίζουν, κατανοούν, εφαρμόζουν, αναλύουν, συνθέτουν, αξιολογούν και τα συνώνυμα τους.
Για τους στόχους στον συναισθηματικό τομέα, τα ρήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν: λήψη, απόκριση, αξία, οργάνωση, χαρακτηρισμός και τα συνώνυμα τους.
Τέλος, για τους σκοπούς εντός του ψυχοκινητικού τομέα, τα ρήματα μπορούν να χρησιμοποιηθούν: κατανόηση, τακτοποίηση, προσαρμογή, δημιουργία, επεξεργασία, απάντηση και τα συνώνυμα τους.
Η ταξονομία του Marzano
Η ταξονομία του Marzano ή η νέα ταξινόμηση των εκπαιδευτικών στόχων είναι ένα νέο μοντέλο για την ταξινόμηση των εκπαιδευτικών στόχων. Ονομάστηκε από τον εκπαιδευτικό ερευνητή Robert Marzano (1946-).
Καθορίζει τρεις τομείς γνώσης: πληροφορίες, ψυχικές διαδικασίες και ψυχοκινητικές διαδικασίες. Με τη σειρά του, προσδιορίζονται 6 επίπεδα επεξεργασίας: ανάκτηση, κατανόηση, ανάλυση, χρήση γνώσεων, μεταγνωστικό σύστημα και εσωτερικό σύστημα.
Ταξινόμηση στη βιολογία
Η βιολογική ταξινόμηση ταξινομεί τα έμβια όντα με τάξη. Η ταξινομική ταξινόμηση, τα επίπεδα ή οι κατηγορίες είναι σημαντικές, καθώς βοηθούν στην αποφυγή σύγχυσης μεταξύ των ειδών, υπό τον έλεγχο ενός παγκόσμιου και συναινετικού συστήματος. Με αυτόν τον τρόπο, εξυπηρετεί έτσι ώστε η επιστημονική κοινότητα να μπορεί να ορίσει χωρίς σφάλματα το ζωντανό ον που σκοπεύει να μελετήσει ή να ονομάσει.
Η βιολογική ταξινόμηση είναι μια πειθαρχία στη συστηματική βιολογία που μελετά τις εξελικτικές και συγγενικές σχέσεις μεταξύ ειδών που θα καθορίσουν τις ταξινομικές κατηγορίες.
Ο Σουηδός επιστήμονας Carl von Linné (1707-1778), που ονομάζεται επίσης Carlos Linneo στα Ισπανικά, ήταν ο πρώτος που καθόρισε ταξονομικές κατηγορίες κοντά σε αυτές που γνωρίζουμε σήμερα. Από το γενικό στο συγκεκριμένο, ορίζει τις ακόλουθες κατηγορίες: βασίλειο, ζωολογική διαίρεσις, τάξη, τάξη, οικογένεια, γένος και είδη.
Ταξινομικές κατηγορίες
Οι ταξινομικές κατηγορίες είναι τα διαφορετικά επίπεδα ή περιοχές ιεραρχιών που εμφανίζονται σε ένα σύστημα ταξινόμησης. Τα ταξί ή οι ομάδες εγκαθίστανται σε μια ιεραρχική δομή ένταξης, δηλαδή, μια ομάδα είναι δευτερεύουσα ή ανήκει σε μια ευρύτερη κατηγορία και με τη σειρά της περιλαμβάνει άλλες μικρότερες ομάδες.
Οι ταξινομικές κατηγορίες που χρησιμοποιούνται συνήθως στη βιολογία είναι 8. Ο πρώτος είναι ο τομέας (λαμβάνονται υπόψη τρεις τύποι: αρχαία, βακτήρια και ευκαρυώτες).
Ανάλογα με τον τύπο του τομέα, οι υποδιαιρέσεις δημιουργούνται από τις άλλες κατηγορίες: βασίλειο (για παράδειγμα: protist, fungus …), phylum ή split (για παράδειγμα: arthropod, echinoderm …), class (θηλαστικό, έντομο, πουλί , ερπετό, για παράδειγμα), τάξη (πρωτεύοντα, χολοφόρα, volvocales …), οικογένεια (κυνοειδή, ανθρωποειδή, χόρτα, όσπρια …), γένος (homo) και είδη (homo sapiens).
Παραδείγματα ταξονομικών κατηγοριών
Ταξινόμηση σκύλου
Ο σκύλος, που κατανοείται γενικά ως οικόσιτος σκύλος, ανήκει στον ευκαρυωτικό τομέα, ανήκει στο ζωικό βασίλειο, φύλο: χορδάτα (υποφύλιο: σπονδυλωτά), τάξη: θηλαστικό, σειρά: σαρκοφάγο, οικογένεια: canids, γένος: canis και είδη canis lupus.
Ταξινόμηση του ανθρώπου
Ο άνθρωπος ανήκει στον ευκαρυωτικό τομέα, ανήκει στο ζωικό βασίλειο, φύλο: χορδάτα (υποφύλιο: σπονδυλωτά), τάξη: θηλαστικό, σειρά: πρωτεύον, οικογένεια: ανθρωποειδές, γένος: homo και είδη: homo sapiens.
- Ο άνθρωπος.
- Κουκουβάγια.
Νοσηλευτική Ταξινομία
Στη νοσηλευτική, είναι σύνηθες να χρησιμοποιείται η λεγόμενη ταξινόμηση NANDA ως αναφορά, η οποία κατηγοριοποιεί τη διάγνωση στη Νοσηλευτική.
Δημιουργούνται οι ακόλουθοι 13 τομείς που επιτρέπουν την ταξινόμηση των διαγνώσεων σε αυτόν τον τομέα: προώθηση της υγείας, διατροφή, εξάλειψη και ανταλλαγή, δραστηριότητα και ανάπαυση, αντίληψη και γνώση, αυτοαντίληψη, ρόλοι και σχέσεις, σεξουαλικότητα, αντιμετώπιση και ανοχή στρες, ζωτικές αρχές, ασφάλεια και προστασία, άνεση και τέλος ανάπτυξη και ανάπτυξη.
