Τι είναι το σχέδιο Marshall:
Το Marshall Plan είναι το δημοφιλές όνομα με το οποίο Ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανάκαμψης (ERP), δηλαδή, το ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανάκαμψης που ξεκίνησε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Το σχέδιο Marshall ήταν ένα σύστημα οικονομικής βοήθειας που χορηγείται από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής στην Ευρώπη Δυτική, προσανατολισμένη στην αναδιάρθρωση της παραγωγικής συσκευής και στην τόνωση και δυναμικοποίηση της οικονομίας, μετά τη συρρίκνωση και την πτώση που υποτίθεται ο πόλεμος.
Ονομάστηκε το Σχέδιο Μάρσαλ από τον ιδεολόγο του, Τζορτζ Μάρσαλ, ο οποίος τότε υπηρέτησε ως Γραμματέας των Ηνωμένων Πολιτειών, κατά τη διάρκεια της διοίκησης του Προέδρου Χάρι Τρούμαν. Το Σχέδιο εντάχθηκε στη λεγόμενη πολιτική Δόγμα Truman, αντικομμουνιστική κλίση.
Ο Μάρσαλ ανακοίνωσε το σχέδιο στη Διάσκεψη του Παρισιού του 1947, η οποία απορρίφθηκε από το κομμουνιστικό μπλοκ ως ιμπεριαλιστική πρωτοβουλία.
Το 1948, το Ευρωπαϊκός Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας (ΟΟΣΑ) για την εκτέλεση του έργου. Μέχρι το 1952 χορηγήθηκε οικονομική βοήθεια συνολικά περίπου 13 δισεκατομμύρια δολάρια.
Στόχοι του σχεδίου Μάρσαλ
Ανάκαμψη της ευρωπαϊκής οικονομίας
Ο δηλωμένος σκοπός του Σχεδίου Μάρσαλ ήταν η ανάκαμψη της οικονομίας της Δυτικής Ευρώπης, η οποία όχι μόνο έχασε εκατομμύρια ανθρώπους, αλλά και την καταστροφή του 50% του βιομηχανικού πάρκου, καθώς και την καταστροφή της γεωργικής παραγωγής.
Επέκταση και ενίσχυση της καπιταλιστικής οικονομίας της Βόρειας Αμερικής
Αν και οι ΗΠΑ είχαν συμμετάσχει στον πόλεμο, η γεωγραφική απόσταση ήταν ευνοϊκή για την ανάπτυξη της οικονομίας της, η διαδικασία της οποίας ήταν αδιάκοπη, εκτός από την ιαπωνική επίθεση στη ναυτική βάση του Περλ Χάρμπορ στη Χαβάη. Έτσι, στο τέλος της σύγκρουσης, η χώρα είχε ενοποιηθεί οικονομικά, αλλά χρειάστηκε να επεκτείνει τις αγορές της για να συνεχίσει να αναπτύσσεται.
Το σχέδιο Marshall είχε ένα διπλό οικονομικό όφελος για τις Ηνωμένες Πολιτείες: το πρώτο, ως πιστωτής της Ευρώπης, συνίστατο στη λήψη τόκων για το χρέος. Το δεύτερο ήταν να εξασφαλιστεί μια θέση ως εξαγωγέας πρώτων υλών και προϊόντων στην Ευρώπη, κάτι που ήταν δυνατό μόνο αν η Ευρώπη ανέκαμψε.
Ο περιορισμός του κομμουνισμού
Μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, διάφοροι τομείς των ευρωπαϊκών χωρών άρχισαν να συμπονούνται με το κομμουνιστικό μοντέλο.
Ένα κομμουνιστικό φυλάκιο στη Δύση θα επηρέαζε τις εμπορικές συμμαχίες των Βορειοαμερικανών στην Ευρώπη και τη Μεσόγειο, την πύλη προς την Αφρική. Ως εκ τούτου, οι Αμερικανοί προτίμησαν να ενισχύσουν την καπιταλιστική οικονομία και, μαζί της, τις δυτικές φιλελεύθερες δημοκρατίες της περιοχής.
- Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος.
- Αιτίες και συνέπειες του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου.
- Κομμουνισμός.
Χώρες που έλαβαν το σχέδιο Μάρσαλ
Αρκετές χώρες έλαβαν τη βοήθεια του σχεδίου Μάρσαλ. Μερικοί από αυτούς δεν συμμετείχαν άμεσα στη σύγκρουση, αλλά επηρεάστηκαν εξίσου, τόσο από διεθνείς συμφωνίες που απαιτούσαν υποστήριξη, όσο και από την καταστροφή των δικτύων παραγωγής, διανομής και εμπορίου.
Μεταξύ των δικαιούχων χωρών μπορούμε να αναφέρουμε τα εξής: Δυτική Γερμανία, Αυστρία, Βέλγιο, Δανία, Γαλλία, Ελλάδα, Ιρλανδία, Ισλανδία, Ιταλία, Λουξεμβούργο, Νορβηγία, Κάτω Χώρες, Πορτογαλία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ελβετία, Σουηδία, Τεργέστη και Τουρκία.
Η Ισπανία ήταν η μόνη χώρα στη Δυτική Ευρώπη που δεν έλαβε οικονομική βοήθεια από το σχέδιο Marshall. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι πολιτικές του Φράνκο μετά τον εμφύλιο πόλεμο της Ισπανίας έτειναν στον αυτορχισμό και στον προστατευτισμό. Ωστόσο, οι ΗΠΑ παρείχαν κάποια οικονομική υποστήριξη στο καθεστώς, διασφαλίζοντας τον περιορισμό του κομμουνισμού.
