Τι είναι ο ζωτισμός:
Η λέξη ζωτισμός έχει πολλές σημασίες. Στην κοινή του έννοια, γίνεται κατανοητό από τον ζωτισμό την κατάσταση έκφρασης ζωτικότητας. Δηλαδή, ένα ζωτικό άτομο θα ήταν εκείνο που εκφράζει μεγάλη ενέργεια, κίνητρα και χαρά στην εμπειρία της ζωής.
Ωστόσο, ο όρος ζωτισμός επίσης ομαδοποιεί διάφορα δόγματα της σκέψης, τόσο επιστημονικά όσο και φιλοσοφικά, σύμφωνα με τα οποία η ζωή δεν μπορεί να μειωθεί σε φυσικούς, μηχανικούς ή χημικούς παράγοντες.
Ο ζωτισμός στην επιστήμη
Η πρώτη διατύπωση του ζωτισμού ως δόγματος προέρχεται από τη φυσική επιστήμη. Ως σημερινό, ο ζωτισμός σχετίζεται με τις μελέτες της βιολογίας του 18ου αιώνα και προκύπτει ως αντίδραση στον μηχανισμό που υποστηρίζεται από διάφορες επιστημονικές προσεγγίσεις του 17ου αιώνα.
Υπό αυτήν την έννοια, η θεωρία της ζωτικής σημασίας αναπτύχθηκε και υπερασπίστηκε τον Paul Joseph Barthez, μέλος του σχολείου Montpellier στη Γαλλία. Για τους στοχαστές αυτού του ρεύματος, υπάρχει ένας προφανής διαχωρισμός μεταξύ του ζωντανού και του αδρανούς κόσμου, δηλαδή μεταξύ του ζωντανού και του άψυχου κόσμου.
Δεν είναι μια θρησκευτική προσέγγιση από μόνη της, σύμφωνα με την οποία ο άνθρωπος είναι προικισμένος με ζωμό, ψυχή, η οποία μπορεί να γίνει κατανοητή ως ένα υπερφυσικό φαινόμενο.
Αντίθετα, είναι μια ζωτική αρχή που κινητοποιεί τα όντα, τα οποία είναι υπεύθυνα για τις συμπεριφορές τους, και η οποία δεν μπορεί να αποδοθεί σε μηχανικές ή φυσικές αρχές. Αυτή η αρχή ονομάζεται «ζωτική δύναμη» σύμφωνα με τον Claude Bernard, «entelechy» σύμφωνα με τον Hans Driesh και «κυρίαρχη δύναμη» σύμφωνα με τον Johannes Reinke.
Δείτε επίσης τη ζωή.
Ο ζωτισμός στη φιλοσοφία
Στη φιλοσοφία, ο ζωτισμός έχει εκφραστεί σε διαφορετικά ρεύματα και έχει διαφορετικές επιπτώσεις, αν και ξεκινά από την ίδια αρχή. Είναι επίσης γνωστό ως φιλοσοφία της ζωής.
Διατυπώθηκε μεταξύ του 19ου και του 20ού αιώνα σε αντίθεση με τον φιλοσοφικό ορθολογισμό. Για τους φιλόσοφους αυτού του ρεύματος, η ζωή δεν είναι απλή απάντηση σε λογικούς μηχανισμούς και, επιπλέον, είναι πολύτιμη από μόνη της και όχι όσον αφορά στοιχεία που είναι ξένα προς αυτήν.
Για τον φιλοσοφικό ζωτισμό γενικά, η ανθρώπινη ζωή θεωρείται ως μια διαδικασία και, ως τέτοια, δεν μπορεί να μειωθεί σε μηχανική συμπεριφορά ή απλώς ορθολογισμό.
Υπό αυτήν την έννοια, υπήρχαν τουλάχιστον δύο ρεύματα φιλοσοφικού ζωτισμού:
- Αυτό που υποστηρίζει την ανύψωση της ζωής από βιολογική άποψη και
- Αυτό που υποστηρίζει τη ζωή με ιστορική ή βιογραφική έννοια.
Στο πρώτο, ξεχωρίζουν στοιχεία όπως η εκτίμηση του ενστίκτου, όπως το ένστικτο επιβίωσης, η διαίσθηση, το σώμα, η δύναμη και η φύση. Ένας από τους θεωρητικούς του θα ήταν ο Φρίντριχ Νίτσε.
Στο δεύτερο, η αποτίμηση της ίδιας της εμπειρίας της ζωής ξεχωρίζει, λέγοντας, την αξία του συνόλου των ανθρώπινων εμπειριών που ένα άτομο συσσωρεύεται καθ 'όλη τη διάρκεια της ύπαρξής του, η οποία εκτιμά επίσης την προοπτική και τη θεωρία των γενεών. Σε αυτήν την τάση μπορούμε να αναφέρουμε το ισπανικό Ortega y Gasset.
Δείτε επίσης:
- Μηδενισμός.
- Σύγχρονη φιλοσοφία.
