Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος (1939-1945) ήταν μια ένοπλη σύγκρουση μεγάλης κλίμακας, προήλθε σε μεγάλο βαθμό από τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο (1914-1919).
Σίγουρα, οι συγκρούσεις που προέρχονται από τη Συνθήκη των Βερσαλλιών, που προστέθηκαν σε μια σειρά παραγόντων διαφορετικής φύσης, αποτέλεσαν το έδαφος για την αυξανόμενη εχθρότητα που θα έληγε στους πιο βίαιους πολέμους που αντιμετώπιζε η ανθρωπότητα.
Πείτε μας ποιες ήταν οι πιο καθοριστικές αιτίες και συνέπειές της.
Αιτίες του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου
Η Συνθήκη των Βερσαλλιών και η γερμανική ταπείνωση
Σύνοδοι της Συνθήκης των Βερσαλλιών, στην Αίθουσα των Καθρεφτών.
Η Συνθήκη των Βερσαλλιών ανάγκασε τη Γερμανία να αναλάβει την πλήρη ευθύνη για τη σύγκρουση στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά συνέπεια, του επιβλήθηκαν απολύτως ταπεινωτικοί και παράλογοι όροι παράδοσης.
Μεταξύ άλλων, η συνθήκη απαιτούσε από τη Γερμανία:
- αποστολή όπλων και στρατιωτικών σκαφών στους Συμμάχους ·
- μείωση του γερμανικού στρατού σε 100.000 στρατιώτες ·
- να διανείμει στους νικητές τα εδάφη που επισυνάπτονται ή διαχειρίζεται η Γερμανία ·
- πληρώστε εξωφρενική αποζημίωση στους Συμμάχους.
Τέτοιες συνθήκες εμπόδισαν την ανάκαμψη της Γερμανίας, η οποία προκάλεσε τη λαϊκή αναταραχή του γερμανικού έθνους, τη δυσαρέσκεια και την επιθυμία εκδίκησης.
Παραβίαση των συμφωνιών με την Ιταλία μετά τη Συνθήκη των Βερσαλλιών
Στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο, η Ιταλία δεν ήθελε να συμμετάσχει στη δήλωση πολέμου της Τριπλής Συμμαχίας, στην οποία ανήκε μαζί με τη Γερμανία και την Αυστρία-Ουγγαρία. Από την πλευρά του, το Triple Entente του πρόσφερε εδαφική αποζημίωση σε αντάλλαγμα για μάχες στο πλευρό του, την οποία αποδέχθηκε.
Η δέσμευση που ανέλαβαν οι Σύμμαχοι ήταν άγνωστη στη Συνθήκη των Βερσαλλιών και η Ιταλία έλαβε μόνο μέρος αυτού που συμφωνήθηκε. Αυτό προκάλεσε την επιθυμία να δικαιολογήσει την Ιταλία, ειδικά σε εκείνους που πολέμησαν στο μέτωπο του πολέμου, όπως ο Μπενίτο Μουσολίνι.
Αυξανόμενες εθνοτικές εντάσεις
Οι εθνικές εντάσεις αυξήθηκαν κατά την περίοδο αυτή και προετοιμάζουν την ατμόσφαιρα της αντιπαράθεσης. Αποτελούν συνέπεια της εδαφικής κατανομής που προωθείται στη Συνθήκη των Βερσαλλιών.
Έτσι, από τη μία πλευρά, μια δυσαρεστημένη Ιταλία λαχταρούσε για δικαίωση εναντίον των Συμμάχων. Από την άλλη, σε μια καταπιεσμένη Γερμανία προκάλεσε την επιθυμία για εδαφική αποκατάσταση και επέκταση.
Μαζί με αυτό, η αντίληψη αυξανόταν στη Γερμανία ότι η εβραϊκή οικονομική δύναμη, η οποία ελέγχει μεγάλο μέρος του χρηματοπιστωτικού συστήματος, αντιπροσώπευε εμπόδιο στην ανάπτυξη της εθνικής οικονομίας. Αυτό ενίσχυσε τον αντισημιτισμό.
Η άνοδος του Εθνικού Σοσιαλισμού και του Φασισμού
Ο Μπενίτο Μουσολίνι και ο Αδόλφο Χίτλερ σε στρατιωτική παρέλαση.
Η δυσαρέσκεια προκάλεσε την εμφάνιση μιας νέας ακροδεξιάς ιδεολογικής τάσης, η οποία προσπάθησε να αντιμετωπίσει τις προηγμένες φιλελεύθερες καπιταλιστικές δημοκρατίες και τον ρωσικό κομμουνισμό, μέσω ενός εθνικιστικού, εθνοκεντρικού, προστατευτισμού και ιμπεριαλιστικού λόγου.
Αυτή η τάση εκπροσωπήθηκε από τον ιταλικό φασισμό του Μπενίτο Μουσολίνι, ο οποίος ήρθε στην εξουσία το 1922, και του γερμανικού εθνικού σοσιαλισμού Ναζισμός.
- Ναζισμός ή Εθνικός Σοσιαλισμός.
- Φασισμός.
Η μεγάλη κατάθλιψη
Στις αρχές της δεκαετίας του 1920, χώρες όπως η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο γνώρισαν ταχεία οικονομική ανάκαμψη. Ωστόσο, ο Κρακ των 29 ξεκίνησε τη Μεγάλη Ύφεση, θέτοντας σε έλεγχο τις φιλελεύθερες δημοκρατίες.
Η Μεγάλη Ύφεση είχε τον αντίκτυπο σε όλο τον κόσμο, αλλά η αντίδραση ήταν πιο αισθητή στη Γερμανία και την Ιταλία, χώρες που είχαν προηγουμένως επηρεαστεί από τη Συνθήκη των Βερσαλλιών. Εκεί, η λαϊκή απόρριψη του οικονομικού φιλελευθερισμού και του δημοκρατικού μοντέλου επιδεινώθηκε.
Μπορούμε να πούμε ότι η Μεγάλη Ύφεση αναβίωσε τον Γερμανικό Εθνικό Σοσιαλισμό ο οποίος, πριν από τον Κρακ των 29, έτεινε να χάσει την πολιτική του δύναμη. Με αυτόν τον τρόπο διευκόλυνε την άνοδο της εξουσίας του Ναζισμού το 1933, υπό την ηγεσία του Αδόλφου Χίτλερ.
- Ρωγμή 29.
- Μεγάλη ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ.
Η ιαπωνική εισβολή στη Μαντζουρία το 1931
Στις αρχές του 20ού αιώνα, η Ιαπωνία είχε γίνει οικονομική και στρατιωτική δύναμη, αλλά μετά τη Μεγάλη Ύφεση, αντιμετώπισε νέα τελωνειακά εμπόδια. Οι Ιάπωνες ήθελαν να διασφαλίσουν την αγορά και την πρόσβαση σε πρώτες ύλες, οπότε μετά το περιστατικό του τρένου Manchurian, στο οποίο ανατινάχθηκε ένα τμήμα του σιδηροδρόμου, κατηγόρησαν την Κίνα και έδιωξαν τον στρατό τους από την περιοχή.
Οι Ιάπωνες δημιούργησαν τη Δημοκρατία του Μαντσουάο, ένα είδος προτεκτοράτου υπό τη συνεργατική ηγεσία του τελευταίου Κινέζου αυτοκράτορα, Puyi.
Η Ένωση Εθνών, σε αλληλεγγύη προς την Κίνα, αρνήθηκε να αναγνωρίσει το νέο κράτος. Η Ιαπωνία αποχώρησε από την Εταιρεία το 1933. Το 1937 εισέβαλε στην Κίνα και ξεκίνησε τον Σινο-Ιαπωνικό Πόλεμο. Αυτό άνοιξε μια νέα πλευρά στη διεθνή σκηνή.
Η εισβολή της Ιταλίας στην Αβυσσινία-Αιθιοπία το 1935.
Στις αρχές του 20ού αιώνα, η Ιταλία είχε ήδη εγγυηθεί τον έλεγχο της Λιβύης, της Ερυθραίας και της Σομαλίας. Ωστόσο, το έδαφος της Αβυσίνας (Αιθιοπία) ήταν κάτι περισσότερο από επιθυμητό. Έτσι, στις 3 Οκτωβρίου 1935 εισέβαλαν στην Αβυσσινία με την υποστήριξη της Γερμανίας.
Η Ένωση Εθνών προσπάθησε να κυρώσει την Ιταλία, η οποία αποσύρθηκε από το σώμα. Οι κυρώσεις ανεστάλησαν λίγο μετά. Αντιμέτωπος με την αδυναμία που έδειξε η Ένωση Εθνών, ο Μουσολίνι διατήρησε τον σκοπό του, κατάφερε να παραιτηθεί από τον Αυτοκράτορα Χάιλε Σελάσι και τελικά κήρυξε τη γέννηση της Ιταλικής Αυτοκρατορίας.
Αποτυχία του Συνδέσμου των Εθνών
Δημιουργήθηκε μετά τον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο για να εγγυηθεί την ειρήνη, η Ένωση Εθνών προσπάθησε να μειώσει την αυστηρότητα των μέτρων κατά της Γερμανίας, αλλά οι παρατηρήσεις της δεν ακούστηκαν.
Επιπλέον, φοβούμενοι μια ένοπλη σύγκρουση, η οργάνωση δεν ήξερε πώς να χειριστεί τις γερμανικές, ιταλικές και ιαπωνικές επεκτατικές πρωτοβουλίες. Αποτυχία στην αποστολή της, η Ένωση των Εθνών διαλύθηκε.
Η ιδεολογική αντιπαράθεση
Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος, σε αντίθεση με τον Πρώτο, είναι το αποτέλεσμα της ιδεολογικής αντιπαράθεσης μεταξύ τριών διαφορετικών πολιτικοοικονομικών μοντέλων που ανταγωνίστηκαν για να κυριαρχήσουν στη διεθνή σκηνή. Αυτές οι τάσεις στη συζήτηση ήταν:
- ο καπιταλιστικός φιλελευθερισμός και οι φιλελεύθερες δημοκρατίες, που εκπροσωπούνται από τη Γαλλία και την Αγγλία, ιδίως, και στη συνέχεια από τις Ηνωμένες Πολιτείες ·
- το κομμουνιστικό σύστημα, που εκπροσωπείται από την Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών ·
- Γερμανικός Εθνικός Σοσιαλισμός (Ναζισμός) και Ιταλικός Φασισμός.
- Δημοκρατία.
- Χαρακτηριστικά του καπιταλισμού.
- Χαρακτηριστικά του κομμουνισμού.
- Χαρακτηριστικά του φασισμού.
Συνέπειες του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου
Δημογραφικές συνέπειες: ανθρώπινες απώλειες
Γερμανικό στρατόπεδο συγκέντρωσης.
Η άμεση και τρομερή συνέπεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου ήταν η απώλεια ή / και εξαφάνιση περισσότερων από 66 εκατομμυρίων ανθρώπων.
Από αυτό το σχήμα, που εξήχθη από τον W. van Mourik, στο Bilanz des Krieges (Ed. Lekturama, Ρότερνταμ, 1978), μόνο 19.562.880 αντιστοιχούν σε στρατιώτες.
Η υπόλοιπη διαφορά αντιστοιχεί σε αστικές απώλειες. Μιλάμε για 47.120.000. Αυτοί οι αριθμοί περιλαμβάνουν το θάνατο με εξόντωση περίπου 7 εκατομμυρίων Εβραίων σε στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί.
- Ολοκαύτωμα.
- Στρατόπεδα συγκέντρωσης.
Οικονομικές συνέπειες: πτώχευση των αντιμαχόμενων χωρών
Ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος περιείχε μια πραγματική μαζική καταστροφή. Η Ευρώπη όχι μόνο καταστράφηκε από ανθρώπινες απώλειες, αλλά επίσης στερούσε προϋποθέσεις για την ανάπτυξη της οικονομίας.
Τουλάχιστον το 50% του ευρωπαϊκού βιομηχανικού πάρκου καταστράφηκε και η γεωργία υπέστη παρόμοιες απώλειες, προκαλώντας θανάτους από λιμό. Η ίδια μοίρα υπέστη την Κίνα και την Ιαπωνία.
Για να ανακάμψουν, οι πόλεμες χώρες έπρεπε να λάβουν οικονομική βοήθεια από το λεγόμενο Σχέδιο Μάρσαλ, το επίσημο όνομα του οποίου είναι Ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανάκαμψης (ERP) ή ευρωπαϊκό πρόγραμμα ανάκαμψης.
Αυτή η οικονομική βοήθεια προήλθε από τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, οι οποίες υποστήριξαν επίσης τη δημιουργία συμμαχιών που θα μπορούσαν να σταματήσουν την πρόοδο του κομμουνισμού στη Δυτική Ευρώπη.
- Σχέδιο Μάρσαλ.
- Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος.
Δημιουργία των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ)
Μετά την προφανή αποτυχία του Συνδέσμου των Εθνών, στο τέλος του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου το 1945, ιδρύθηκαν τα Ηνωμένα Έθνη (ΟΗΕ), που ισχύουν μέχρι σήμερα.
Ο ΟΗΕ εμφανίστηκε επίσημα στις 24 Οκτωβρίου 1945 όταν υπογράφηκε ο Χάρτης των Ηνωμένων Εθνών, στην πόλη του Σαν Φρανσίσκο των Ηνωμένων Πολιτειών.
Σκοπός της θα ήταν η διαφύλαξη της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας μέσω του διαλόγου, της προώθησης της αρχής της αδελφότητας μεταξύ των εθνών και της διπλωματίας.
Διαίρεση της γερμανικής επικράτειας
Ζώνες κατοχής στη Γερμανία μετά το τέλος του πολέμου.
Συνέπεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου ήταν η κατανομή της γερμανικής επικράτειας μεταξύ των νικητών. Μετά τη Διάσκεψη της Γιάλτας του 1945, οι Σύμμαχοι ανέλαβαν τέσσερις αυτόνομες ζώνες κατοχής. Για να το κάνουν αυτό, ίδρυσαν αρχικά ένα Συμμαχικό Συμβούλιο Ελέγχου. Η απόφαση επικυρώθηκε στο Πότσνταμ.
Το έδαφος χωρίστηκε ως εξής: Η Γαλλία θα διαχειριζόταν τα νοτιοδυτικά. Το ΗΒ θα βρισκόταν στα βορειοδυτικά. Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα διοικούσαν τον Νότο και η ΕΣΣΔ θα ανέλαβε την Ανατολή. Η Πολωνία θα λάβει επίσης τις πρώην γερμανικές επαρχίες ανατολικά της γραμμής Oder-Neisse.
Όλη αυτή η διαδικασία περιελάμβανε διωγμούς, απελάσεις και κύματα μετανάστευσης στα ανατολικά και νοτιοανατολικά, που έβαλαν τους Γερμανούς σε μια ειλικρινή ευθραυστότητα.
Ενίσχυση των Ηνωμένων Πολιτειών και της ΕΣΣΔ ως δυνάμεων
Το τέλος της σύγκρουσης έφερε μαζί της, ιδιαίτερα, τη θεαματική άνοδο της οικονομίας της Βόρειας Αμερικής, τόσο στη βιομηχανία όσο και στη γεωργική παραγωγή. Σε αυτό θα προστεθούν τα οφέλη από το να είσαι πιστωτής της Ευρώπης.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες εγγυήθηκαν την αγορά και τη διεθνή ηγεμονία, επιβεβαιώθηκαν χάρη στη στρατιωτική δύναμη που εκπροσωπείται από την εφεύρεση και τη χρήση πυρηνικών βομβών.
Η ανάπτυξη της Αμερικής εκφράστηκε ακόμη και στον πολιτισμό. Εάν πριν από τον πόλεμο το πολιτιστικό κέντρο της Δύσης ήταν στο Παρίσι, το επίκεντρο μετατοπίστηκε στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου πολλοί Ευρωπαίοι καλλιτέχνες κατέφυγαν. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι ο αμερικανικός κινηματογράφος παρουσίασε μια ζαλιστική ανάπτυξη τη δεκαετία του 1950.
Το 1949, η αμερικανική ηγεμονία αντιμετώπισε έναν ανταγωνιστή: την ΕΣΣΔ, η οποία προχωρούσε ως στρατιωτική δύναμη δημιουργώντας την πρώτη της ατομική βόμβα. Έτσι, οι εντάσεις μεταξύ καπιταλισμού και κομμουνισμού πόλωσαν τον κόσμο προς τον Ψυχρό Πόλεμο.
- Ρωσική Επανάσταση.
- ΕΣΣΔ
Έναρξη του Ψυχρού Πολέμου
Λίγο μετά την καθιέρωση της κατοχής της γερμανικής επικράτειας, οι αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ του καπιταλιστικού μπλοκ και του κομμουνιστικού μπλοκ οδήγησαν σε αναδιάταξη αυτής της διοίκησης.
Έτσι, οι δυτικές ζώνες κατοχής ενώθηκαν και σχημάτισαν τη Γερμανική Ομοσπονδιακή Δημοκρατία (FRG) το 1949, στην οποία η ΕΣΣΔ ανταποκρίθηκε σχηματίζοντας τη Λαϊκή Δημοκρατία της Γερμανίας (GDR) στην περιοχή υπό τον έλεγχό της.
Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την έναρξη του Ψυχρού Πολέμου, ο οποίος θα τερματιστεί μόνο με την πτώση της ΕΣΣΔ το 1991.
Διάλυση της Ιαπωνικής αυτοκρατορίας και ένωση της Ιαπωνίας στο Δυτικό Μπλοκ
Πυρηνική βόμβα της Χιροσίμα, 6 Αυγούστου 1945
Μετά την επικείμενη ήττα του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου, μετά τις ατομικές βόμβες της Χιροσίμα και του Ναγκασάκι, η Ιαπωνία έπρεπε να παραδοθεί. Στις 2 Σεπτεμβρίου 1945, η Ιαπωνική Αυτοκρατορία διαλύθηκε και η Ιαπωνική χώρα καταλήφθηκε από τους Συμμάχους μέχρι τις 28 Απριλίου 1952.
Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, το αυτοκρατορικό μοντέλο αντικαταστάθηκε από ένα δημοκρατικό μοντέλο χάρη στο σχεδιασμό ενός νέου συντάγματος, που εκδόθηκε το 1947. Μόνο μετά την κατοχή, η οποία θα τερματίσει με την υπογραφή της Συνθήκης του Σαν Φρανσίσκο στις 28 Απριλίου, 1952, η Ιαπωνία θα ενταχθεί στο λεγόμενο Δυτικό ή καπιταλιστικό μπλοκ.
Τέλος, το 1960, το Συνθήκη ασφάλειας μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ιαπωνίας συμφώνησαν μεταξύ των ηγετών Dwight D. Eisenhower και Nobusuke Kishi, το οποίο θα έκανε και τα δύο έθνη συμμάχους.
Έναρξη των διαδικασιών αποικιοποίησης
Μέρος των σκοπών του ΟΗΕ, αντιμετωπίζοντας τις αιτίες και τις συνέπειες και των δύο παγκόσμιων πολέμων, ήταν να προωθήσει την αποικιοκρατία στον κόσμο.
Η αποικιοκρατία περιλαμβάνει την εξάλειψη των ξένων κυβερνήσεων σε ένα συγκεκριμένο έθνος και τη διατήρηση του δικαιώματός του να έχει τη δική του κυβέρνηση.
Αυτό ενισχύθηκε από το 1947, όταν εκδόθηκε η Οικουμενική Διακήρυξη των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
